[Hỏi] Sáo bị sai bát độ ?

leehonso:

to Vodanh : thế là bác chưa đọc kỹ bí kíp võ công mà đã luyện chiêu rồi, may mà chưa tẩu hỏa nhập ma. Thế này, công thức becnuli chỉ dành cho cách ồng tròn có tiết diện tròn đều thôi, trong khi ống trúc của ta thì tiết diệt méo tùm lum, đường kính 2 đầu lại thường không bằng nhau thì làm sao mà bác đòi chuẩn theo Becnuli cho được. Tuy nhiên công thức becnuli lại có giá trị rất lớn đối với việc xác định 1 cách tương đối các vị trị của lỗ sáo cần làm đối với 1 ống trúc có đường kính lạ hoắc. VD : các bác thường làm sáo Đô nên thường sẽ có sáo mẫu để nương theo, nhưng nếu làm sáo Sol trầm, Fa trầm mà không có mẫu thì sao? Hoặc giả sử ống trúc có đường kính 20 mm thì sẽ nên làm loại sáo gì, vị trí tương đối của các lỗ sẽ đặt ra sao? Câu hỏi này tui cũng đặt cho bác MHM luôn đấy nhé!

Theo kinh nghiệm của riêng em thì khi khoét 1 cây sáo mà không dựa vào sáo mẫu thì đầu tiên em sẽ khoét vài lỗ thật xa lỗ thổi trước theo công thức Becnuli có điều chỉnh của Trịnh Tuấn ( lão Thoòng vừa nhắc tới đấy ) để thăm dò độ sai lệch của sáo, sau đó mới khoét lỗ định âm và các lỗ nốt. Topic này thú vị đó, hy vọng anh em tiếp tục duy trì để cùng nhau khám và phá việc làm sáo.

Bác Lee hỏi tui mà thấy tự trả lời rồi cón gì.  Giờ bác cầm ống trúc to 20mm, thổi âm cuối cùng lên coi nốt gì rồi tình từ từ lên. Chứ có gì là khó đâu.

Cách của tui thì đơn giản hơn. Cắt từ từ phần đuôi lên cho tới cao độ nốt cần tìm. Sau đó dùng tỉ lệ các lỗ với cây sáo chuẩn nào đó. Rồi cuối cùng dùng kinh nghiệm và lỗ tai hoặc tone_e mà bụp thôi.

Theo  MHM chỉ cần sưu tập các chỉ số trên tất cả tone sáo mà chúng  ta gặp qua. Rồi theo kinh nghiệm mà từ đó tìm chất liệu cho mình. Chứ giờ cứ khăng khăng nắm vững công thức rồi tuyên bố theo kiểu bác học : ' hãy cho tôi số đo và 1 cái ống cống, tui sẽ khoéc cho quý vị cây sáo Đô cực chuẩn" . Em chỉ còn cách pó tay thôi. He he

Thế thì hỏi bác MHM là nếu bây giờ làm 1 cây sáo F# trầm mà không có sáo mẫu thì bác sẽ khoét như thế nào ? Có phải là lúc này thì mới thấy rõ dc giá trị của ước lượng Becnuli không nhỉ ? Hoặc giả sử đưa bác 1 ống trúc có đường kính trung bình là 20mm, dài 1 m thì nên làm sáo tone gì nhỉ bác ? Em chưa từng nói là dùng ống cống để làm sáo Đô chuẩn, bác suy luận hơi bị quá rồi, nhưng thực tế là làm vẫn dc, mặc dù lúc đó ko phải người thổi mà là máy nén khí sẽ thổi. Mong bác MHM trả lời dùm mấy điều vướng mắc của em, hix

leehonso:

Thế thì hỏi bác MHM là nếu bây giờ làm 1 cây sáo F# trầm mà không có sáo mẫu thì bác sẽ khoét như thế nào ? Có phải là lúc này thì mới thấy rõ dc giá trị của ước lượng Becnuli không nhỉ ?

Cái này đồng ý với bác Lee là xài công thức, nhưng ko hẳn là cứ xài becnuli. Tui thì cưa từ từ. Tới khi có tone cần thiết, dùng tỉ lệ với bất cứ sáo chuẩn của bất cứ tone nào.  Vậy nhé, MHM nói rõ lắm rồi. Bác còn thắc mắc nữa ko. Mà nói trứoc: từ hôm qua tui mới nghĩ ra cách này. Chưa thực tế thử. Bác nào thử chết ráng chịu he he.

leehonso:

Hoặc giả sử đưa bác 1 ống trúc có đường kính trung bình là 20mm, dài 1 m thì nên làm sáo tone gì nhỉ bác ?

câu này MHM cũng trả lời khá rỏ rồi. Theo MHM là nên xài sáo mẫu. Còn ý kiến của bác!? xài công thức nào để tính độ thích hợp kích thứoc đó với loại sáo nào. Ở đây mà bác xài becnuli  có ra ko?

leehonso:

Em chưa từng nói là dùng ống cống để làm sáo Đô chuẩn, bác suy luận hơi bị quá rồi, nhưng thực tế là làm vẫn dc, mặc dù lúc đó ko phải người thổi mà là máy nén khí sẽ thổi. Mong bác MHM trả lời dùm mấy điều vướng mắc của em, hix

Câu này chọc ổ kiến lữa chơi vậy đó mà. Bác đừng nóng. Vậy mai mốt bác thử nghiệm loại này cho MHM xem nhé. Vì MHM đã nói là pó tay ko hiểu nổi mà bác. MHM dốt vật lý lắm. Thi đại học rớt hoài vì môn này mà. he he. 

các bác cao thủ làm sáo cho em hỏi chút, với những ống trúc mà lòng trong có d = 14-15mm và d= 15-16mm thì em có thể làm các loại sáo gì được ạ, và nếu làm các loại sáo đó thì các bác cho em biết sơ sơ là khoảng cách từ đuôi sáo đến tâm lỗ định âm, đến tâm các lỗ bấm, đến tâm lỗ thổi và còn số đo đường kính của các lỗ nữa chứ. Em đã thử áp khoảng cách các lỗ bấm, lỗ định âm của sáo C lên 1 cây có d= 14-15  và cho lỗ thổi lại gần các lỗ bấm hơn thì thấy bat 1 cũng ổn nhưng từ son la xi của bat 2 thì rất khó thổi , mở rộng  các lỗ bấm thì có cải thiện đôi chút nhưng vẫn không chuẩn và vẫn khó thổi. Các bác tư vấn giúp em với ( chả là em cũng đang tập tọe làm sáo mà). Thanks các bác rất nhiều

Quên mất, các bác cho em biết luôn là sáo trầm có phong phú các not như sáo C ko vậy, sáo C thì từ 16-18 not vậy sáo trầm có được vậy không. Em thích mấy cây sáo loại đại bác lắm, âm thanh nghe sâu mà thâm trầm hơn sáo C

với đường kính 14-15mm thì đó là sáo La, 15-16mm là sáo sol trầm, ko thể áp dụng khoảng cách của sáo C lên mấy loại sáo này được, tone trầm thì thoong tui có đủ cả, nhưng mà ngồi đo cho bác thì quả thực là ko ổn, vì ví dụ như bác có 3 cây La, thì chắc chắn là các tiêu chuẩn như bác kể ở trên ko như nhau , mà chỉ tương đối, bác mới tập làm thì làm sáo C cho em, làm sáo C tốt thì mới nói đến chuyện làm các tone trầm, ko nên đi đường tắt, sáo trầm như thoong tui thấy thì các note ở cao độ 3 thổi còn dễ hơn cả sáo C, mà sáo trầm kén trúc lắm, bác có nguồn trúc tốt chứ?

cho hỏi một cây la trầm bao nhiêu tiền ? thổi được nốt thấp nhất dưới khuông nhạc là nốt nào?

hic bác thoong cứ cho em mấy thông số đó đi em chỉ cần tương đối thôi mà, em sẽ thử nghiệm trên cây em đã khoét sai,  bác lee, bác MHM vào giúp em với mấy

Khoảng cách được tính từ tâm lỗ thổi đến nốt thấp nhất :

                                    Đường kính trong                         Dài                        (Tất cả tính bằng mm)

Kích cỡ mẫu :   C                    25                                    590

                        D                   23                                     540

                        E                   21                                     490

                        F                   19                                     460

                       G                17-18                                    410

                        a                15-16                                    360

                        b                13-14                                    320

                        c                12-13                                    285

                        d                11-12                                    270

ví dụ : nếu cắt ngay tại nốt đô thì khoảng cách từ tâm lỗ thổi của sáo đô đến đuôi sáo là 28,5 (cm)

khoảng cách từ tâm lỗ thổi đến mép trái của lỗ bấm lần lượt theo tỉ lệ :

43%    50%    58%    68%    73%    83%

(dịch từ một tài liệu làm sáo của Mĩ : http://www.koolbamboo.com/FluteNotes.pdf )

thật là cám ơn bác Thanh Nhật đã cung cấp cho anh em những thông tin quý báu về cách làm sáo trúc ở trên. Nhờ nó mà sau hơn 30 phút hì hụi với cây sáo bị khoét hỏng hôm trước, hôm nay em đã cho ra lò cây sáo G tuy rất xấu về mặt hình thức( có 15 lỗ trong đó 8 lỗ khoét hỏng từ hôm trước đã được vá lại bằng băng dính và 7 lỗ mới tương đối chính xác) nhưng có thể nói là thổi đã khá  thuận tai và việc lên cao độ 2, cao độ 3 đã khá dễ dàng.Bảng số ở trên đúng là thông tin tuyệt vời với những người tập làm sáo đang ở giai đoạn đục tre phá trúc như  em.

thoong tui tham khảo cái này, thì thấy có nhiều chỗ ko ổn. bác bảo là thông tin tuyệt vời cho anh em làm sáo thì quả là nguy hiểm, ví dụ như cây C mà đường kính trong 25 mm, thì khi khoét lỗ bấm chắc chắn bác phải dùng ngón tay cái bám mới ko bị hở, và chiều dài ở đây thực sự là quá ngắn, sáo trầm sẽ ko hay, và xấu. có thể ở Mĩ họ khác mình, theo thoong tui thấy thì G trầm của VN đường kính đẹp nhất là 15,5mm, với đường kính này thì các lỗ bấm sẽ rất vừa phải ( vì đường kính lòng ống và diện tích lỗ bấm quyết định nhiều đến cao độ của bát độ thứ 2 của sáo). và độ dài đẹp nhất của sáo G trầm là 60cm( tính cả 2 đầu lưu không) hic nó còn dài hơn cả cây C4 của tiêu chuâne Mĩ 10cm.

Em không hiểu tại sao anh lại so sánh giữa cây C và cây G trong khi nó để là cây G thì đường kính trong là 17-18 mm (1,7 - 1,8 mm).vậy chẳng phải là gần bằng kích thước 15,5 (1,55 cm ) của anh rồi còn gì !

Anh có nhầm lẫn gì không ? bên Mĩ người ta kí hiệu tông của sáo là nốt thấp nhất ( giống như của VN vậy )

nếu anh không muốn cắt ngay tại nốt thấp nhất mà để đuôi sáo dài thì anh tính thêm phần chừa ra nữa vậy có phải là khoảng 60cm không nhỉ ?

ah thế này, nói cây C là để thấy là sự ko ổn của tiêu chuẩn đó. bác cứ yên tâm là thoong tui ko nhầm chi cả, số sáo trầm thoong tui làm cũng như chẻ củi thì đủ cho bác đun sôi vài ấm nước. khi làm sáo bác sẽ thấy có sự khác biệt rất lớn giữa cây có đường kính 15,5mm với cây 16mm, chứ còn cây 17,18mm thì còn khủng khiếp hơn nữa, với đường kính 17 và 18mm, thoong tui làm sáo E và Eb luôn, chứ G thì xin chịu!

À ! Thế thì em phải thử làm một cây trầm mới được !

chuthoong: đề nghị bác viết bài có dấu! đó là nội quy của diễn đàn!

Mấy anh vẫn đang làm sáo có nhiều kinh nghiệm cho em hỏi chút xíu xíu.

Mấy anh cắt trúc làm sao mà đẹp vậy.share cho em tí kinh nghiệm với