Vĩnh biệt nghệ nhân tuồng cung đình cuối cùng

TT - Lúc 19g ngày 23-7, NSƯT La Cháu - nghệ nhân cuối cùng của tuồng cung đình triều Nguyễn - đã qua đời tại nhà riêng ở Huế do tuổi già sức yếu, hưởng thọ 99 tuổi.

Nghệ nhân La Cháu biểu diễn kỹ năng kẻ mặt nạ tuồng Huế - Ảnh: Trọng Bình

Nghệ nhân La Cháu quê làng Hà Trung, xã Vinh Hà, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế, có ông nội giỏi "đờn ca hát xướng" và cha là người đầu tiên của làng được thu nhận vào học tại lớp tuồng đồng ấu về hát tuồng và múa cung đình triều Nguyễn.

Năm 10 tuổi, nghệ nhân La Cháu được thân sinh đưa vào học tuồng ở Thanh Bình Thự (nơi dạy múa cung đình và diễn tuồng của triều Nguyễn) dưới thời vua Khải Ðịnh. Tại đây, La Cháu đã trở thành một nghệ sĩ tuồng cung đình chuyên nghiệp và nổi tiếng với các vai diễn: Lưu Khánh (trong vở tuồng Tống Ðịch Thanh), Bạt Hổ (Giang Chấn Tử), Phàn Ðịnh Công, Tạ Ôn Ðình và Linh Tá (Sơn Hậu), Yêu Cá và vua đói (Lý Phụng Ðình), Tiết Cương và Võ Tam Tư (Hộ sanh đàn), Tạ Ngọc Lân (Ngọn lửa Hồng Sơn), Trịnh Ân (Tống Thái Tổ túy tửu trảm Trịnh Ân)...

Sinh thời, nghệ nhân La Cháu nổi tiếng với câu nói: "Con của tui sinh ra, nếu đứa mô không theo nghề hát tuồng thì không phải con tui". Vì vậy, tất cả những người con của cụ hầu hết đều hoạt động nghệ thuật tuồng, như: NSƯT La Cẩm Vân, nghệ nhân La Nguyên, đạo diễn La Hùng và hiện nay ba người cháu nội của cụ là La Tuấn, La Phước Cường, La Thanh Hải vẫn đang tiếp tục nối nghiệp.

Nghệ nhân La Cháu được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú vào năm 1997. Cụ cũng đã nhận huy chương vàng trong Hội diễn các trích đoạn tuồng hay toàn quốc tại Huế (1993), bằng khen của Bộ Văn hóa - thông tin (cũ) và UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế vì có công phục chế phục trang biểu diễn tuồng Huế (2005) và giải thưởng Cố đô của Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Huế (2010).